
Waterschap Drents Overijsselse Delta
Openbare autoriteit
Wanneperveen


Het nieuwe Gemaal Leenders in Wanneperveen is een toonbeeld van duurzame infrastructuur en innovatief ontwerp. Het werd in 2022 gebouwd ter vervanging van een oudere pomp die niet voldoende capaciteit had, zodat de regio toekomstige extreme weersomstandigheden aankan – van zware regenbuien tot langdurige droogtes. Dit moderne gemaal beschermt niet alleen het omliggende gebied tegen overstromingen met een capaciteit van 165.000 liter per minuut, maar doet dit ook met oog voor milieuduurzaamheid en regionaal erfgoed.
In tegenstelling tot traditionele gemalen die opgaan in het landschap, is Gemaal Leenders ontworpen als een zichtbaar herkenningspunt dat zijn functie viert. Ontworpen door een lokale architect uit Meppel, wordt het industriële doel van het gemaal weerspiegeld in de architectuur. Halftransparante gevels met ronde openingen, metselwerk ribben, dubbele schoorstenen en een zinken dak geven het een karakter dat past bij de geschiedenis van het gebied, terwijl het opvalt als een eigentijds monument.
Na zonsondergang wordt het gebouw van binnenuit verlicht met gekleurde LED-lampen. Deze lampen zijn niet alleen voor de show – ze geven de status van de pomp aan: de hele gevel gloeit rood wanneer alle drie de pompen op volle capaciteit draaien, groen wanneer slechts één pomp actief is, en schakelt door geel of oranje voor tussenliggende debieten.
Bekijk de RTV Drenthe reportage over dit “lichtgevende” gemaal: Lichtgevend gemaal bij Meppel (in het Nederlands)
Dit unieke “lichtgevende” gemaal is een informatief baken in de nacht geworden, dat zijn werking visueel communiceert aan de lokale bevolking en bezoekers.
Even belangrijk is dat het ontwerp rekening houdt met de lokale ecologie. De drie enorme pompen van het gemaal zijn uitgerust met visvriendelijke waaiers, zodat vissen veilig door het systeem kunnen passeren. Een bestaande afvoerleiding is hergebruikt als een aparte vispassage, waardoor vissen ongehinderd om het gemaal heen kunnen zwemmen – een functie die de vismigratie en lokale populaties aanzienlijk ten goede komt. Zelfs vogels vinden hier een thuis: nestkasten zijn geïnstalleerd in de gedeeltelijk open delen van de gevel, waardoor zwaluwen en andere vogels kunnen nestelen en bijdragen aan de biodiversiteit. Kortom, Gemaal Leenders is toekomstbestendig – het beschermt de gemeenschap (“droge voeten” voor Meppel en omgeving) terwijl het een gezonder ecosysteem bevordert.
Duurzaamheid was een drijvende kracht bij de bouw van dit project. Het waterschap (Waterschap Drents Overijsselse Delta) stond erop dat er een robuust gebouw met een zeer lange levensduur werd gebouwd met materialen die de milieu-impact minimaliseren. Een belangrijke stap was het gebruik van cementloos beton, ook wel geopolimeerbeton genoemd, in de constructie. Door te kiezen voor cementvrij beton en prefab componenten, verminderde het project aanzienlijk de CO₂-uitstoot die gepaard gaat met de bouw en verkortte het de bouwtijd. Elk element, van de fundering tot de gevel, werd gekozen om de ecologische voetafdruk te verkleinen zonder in te boeten aan sterkte.
Een hoogtepunt van de duurzame aanpak is te vinden in de gevelpanelen. In plaats van conventionele polyestergebaseerde composieten te gebruiken, maakte het projectteam gebruik van speciale prefab panelen versterkt met glasvezel en AllShield Blue coating. AllShield Blue is een innovatieve mineraalgebaseerde binder die dient als een volwaardig alternatief voor polyester maar met een veel lagere milieu-impact. De geveldelen werden vervaardigd door onze partner Exclusieve Schoorstenen in Ede, met gebruik van AllShield Blue om duurzame glasvezelversterkte panelen te creëren. Deze panelen hebben uitzonderlijke sterkte bij een laag gewicht, wat niet alleen de bouw vergemakkelijkte, maar ook bijdraagt aan een aanzienlijke vermindering van de totale CO₂-voetafdruk van het gebouw. Met andere woorden, de technologie van AllShield maakte een gevel mogelijk die zowel lichtgewicht als uiterst duurzaam is, zonder de zware milieukosten van traditionele materialen.
Door AllShield Blue te integreren in de prefab bekleding, kreeg Gemaal Leenders een gevel die hoogwaardig en milieuvriendelijk is. De AllShield Blue composiet is vrij van schadelijke organische oplosmiddelen en petrochemische harsen, wat perfect aansluit bij de duurzame ethos van het project. Bovendien, omdat de coatings van AllShield mineraal en onbrandbaar van aard zijn, voegen de panelen inherente brandveiligheid toe aan het gebouw – een waardevolle bonus voor infrastructuur zoals gemalen. Het resultaat is een geavanceerde buitenkant die de structuur beschermt tegen weer en slijtage, terwijl het voldoet aan strikte duurzaamheidscriteria die door het waterschap zijn gesteld.
Voltooid en in gebruik genomen eind 2022, staat Gemaal Leenders nu als een toekomstbestendig gemaal dat technologie, duurzaamheid en ontwerp samenbrengt. Het is geprezen als een “prachtig en uniek project” door zijn architecten en erkend voor het verbeteren van klimaatweerbaarheid en leefbaarheid in de regio. Het gemaal zorgt voor betere waterpeilbeheer voor noordwest Meppel en omliggende polders, waardoor huizen en boerderijen veilig blijven voor overstromingen, zelfs als klimaatverandering meer extreme regenval met zich meebrengt. Tegelijkertijd dient het als een model voor hoe kritieke infrastructuur positief kan bijdragen aan het milieu – van zijn visvriendelijke werking tot de koolstofarme materialen die in de bouw zijn gebruikt.
AllShield Coatings is trots te hebben bijgedragen aan het succes van Gemaal Leenders. Dit project toont aan hoe ons AllShield Blue product kan helpen om openbare infrastructuur te laten voldoen aan ambitieuze duurzaamheidsdoelen zonder in te boeten op kwaliteit of prestaties. Door te kiezen voor de geavanceerde coatingtechnologie van AllShield voor de gevel, hebben de projectpartners een iconisch gebouw gerealiseerd dat de tand des tijds zal doorstaan zowel functioneel als ecologisch.
Klaar om uw volgende bouwproject duurzamer te maken? Neem gerust contact op met AllShield voor meer informatie over onze innovatieve coatings en hoe ze uw producten en projecten kunnen verbeteren. We helpen u graag bij het creëren van duurzame, brandveilige en milieuvriendelijke oplossingen voor gebouwen en infrastructuur.
Met AllShield Blue hebben we een werkelijk duurzame gevel gerealiseerd voor Gemaal Leenders – de milieubelasting aanzienlijk verlaagd terwijl we de lange levensduur waarborgen en het gedurfde ontwerp van het station behouden.